Bún đậu mắm tôm hoặc các món ăn có dùng mắm tôm để gia giảm là những món ăn hấp dẫn không thể thiếu trong ẩm thực Việt.

Ấy thế mà nhiều mẹ bầu và sau sinh lại phải ngậm ngùi khâu miệng bỏ qua món ngon này để thực hiện thiên chức làm mẹ (bầu bí và ở cữ)

Có những ý kiến khác nhau về việc mẹ bầu và mẹ sau sinh có ăn mắm tôm được không? Vậy ăn mắm tôm như thế nào cho đúng và an toàn? Các bạn cùng tham khảo những phân tích dưới đây nhé!

           

Trước hết chúng mình cùng tìm hiểu về mắm tôm được tạo ra từ đâu và hàm lượng dinh dưỡng trong mắm tôm có gì nhé!

Mắm tôm được làm từ con tôm/con moi/con ruốc biển tươi và muối biển sạch, trải qua quá trình ủ chượp và lên men tối thiểu 6 tháng tạo nên hỗn hợp sền sệt màu tím sim có mùi vị đậm đà đặc trưng mà người mê mắm tôm nghe mùi thôi là đã rỏ rãi rồi. Mắm tôm có thể dùng chấm trực tiếp hoặc nêm nếm cho các món ăn như giả cày, bún riêu, chả cá…

Về phần dinh dưỡng, mắm tôm có nguồn gốc là hải sản do vậy hàm lượng dinh dưỡng trong mắm tôm có protein, carbohydrate, peptit, sắt, canxi, vitamin B1, vitamin A khá cao. Thêm nữa lag trong mắm tôm có chứa chất chống oxy hóa astaxthin giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào trong cơ thể trước những tổn thương, hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch và xương khớp.

Bà bầu có ăn mắm tôm được không?

Câu hỏi này có lẽ được tìm kiếm nhiều nhất và cũng gây tranh cãi nhất. Có người nói “tuyệt đối không được ăn”, người khác thì lại bảo “ăn chút xíu cũng không sao”.

Sự thật là mắm tôm sống có thể gây những nguy cơ về tiêu hóa cho mẹ, tuy nhiên nếu mắm đã được nấu chín hoặc chưng và đến từ nguồn uy tín thì một số món như bún đậu mắm tôm hay thịt chưng mắm tôm hoặc giả cày… có thể giúp mẹ bầu thỏa mãn cơn thèm mà vẫn đảm bảo an toàn nhé!

Ăn mắm tôm khi ở cữ có được không?

Khi mới sinh bé các mẹ bước vào thời gian ở cữ, đây là giai đoạn mẹ cần nghỉ ngơi hồi phục sức khỏe sau khi vượt cạn để đón thiên thần nhỏ.

Thời gian ở cữ là bao lâu?

Thời gian ở cữ hay còn gọi là thời gian nằm ổ dưỡng sức sau sinh thường kéo dài từ 30 đến 60 ngày tùy theo điều kiện sức khỏe của mẹ và lời khuyên từ bác sĩ. Ở Việt Nam thời gian ở cữ của các mẹ thường là 1 tháng nhưng theo quan niệm dân gian nhiều người cũng chọn kéo dài thời gian kiêng cữ lên tới 3 tháng 10 ngày để mẹ phục hồi hoàn toàn.

Cụ thể thời gian hồi phục của cơ thể mẹ sau sinh như sau:

Tối thiểu 4 đến 6 tuần sau sinh là giai đoạn quan trọng để cơ thể người mẹ hồi phục tử cung, cân bằng nội tiết.

Sau sinh mổ nên ở cữ bao lâu? Câu trả lời là sau sinh mổ mẹ nên ở cữ ít nhất 6 đến 8 tuần vì cơ thể mẹ cần thêm thời gian để hồi phục vết mổ.

Đối với sinh thường thì thời gian hồi phục nhanh hơn nhưng mẹ vẫn nên ở cữ ít nhất 1 tháng (30 ngày)

Trong thời gian ở cữ mẹ cần làm gì?

Đây là thời gian rất quan trọng, mẹ cần nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm những việc nặng, ăn uống đủ chất kiêng những món dễ gây lạnh bụng hoặc khó tiêu hóa. 

Trong thời điểm này cơ thể mẹ rất yếu, cần để ý luôn giữ ấm cơ thể, tránh gió lạnh, chăm sóc vết thương vệ sinh cẩn thận đối với sinh mổ hoặc rạch tầng sinh môn.

Về việc tắm gội trong thời gian ở cữ theo dân gian xưa thì các mẹ sẽ không tắm cho đến hết thời kỳ ở cữ. Tuy nhiên quan điểm trên giờ không còn phù hợp nữa, mẹ cần vệ sinh cơ thể sạch sẽ thường xuyên chỉ cần tránh tắm rửa bằng nước lạnh là được nhé! 

Trong thời gian ở cữ mẹ cần kiêng hoặc hạn chế những thực phẩm nào?

Trong thời  gian ở cữ cơ thể mẹ còn yếu và đang hồi phục, vì vậy việc kiêng hoặc hạn chế một số loại thực phẩm là rất quan trọng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và chất lượng sữa cho bé.

Dưới đây là các nhóm thực phẩm mẹ nên kiêng hoặc hạn chế ăn trong giai đoạn ở cữ: 

• Thực phẩm sống, tái, chưa chín kỹ (gỏi, tiết canh, sushi, thịt tái, rau sống, trứng lòng đào…) sẽ dễ gây nhiễm khuẩn, ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa đang yếu của mẹ.

• Thực phẩm có tính hàn như cua, ốc, ngao, sò, hến, cá biển tanh, rau đay, rau ngót (ăn sống) Theo dân gian các món này dễ gây lạnh bụng, tiêu chảy và ảnh hưởng đến sự co hồi tử cung, một số món có thể gây mất sữa hoặc gây đau bụng cho bé.

• Nhóm thực phẩm gây đầy hơi khó tiêu như đậu xanh, đậu đen, đậu bắp, khoai mì, nước có ga… Vì mẹ ăn vào dễ bị đầy bụng, chướng hơi, có thể truyền qua sữa làm cho bé bị đầy hơi quấy khóc.

• Thực phẩm có mùi nồng dễ làm thay đổi mùi sữa như tỏi, hành sống, sầu riêng… Những mùi nồng có thể khiến bé bỏ bú mẹ hoặc khó chịu khi bú.

• Đồ ăn quá mặn, cay hoặc nhiều dầu mỡ như các món chiên xào, muối chua, đồ ăn nhanh có thể gây nóng trong, táo bón, nổi mụn, hại gan, ảnh hưởng chất lượng sữa mẹ.

• Đồ uống có cồn, cafe và chất kích thích như rượu bia, cafe, nước tăng lực, trà đặc. Những chất này có thể truyền vào sữa mẹ ảnh hưởng đến hệ thần kinh của trẻ sơ sinh khiến trẻ mất ngủ kích động.

• Các loại thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, sữa bò…( nếu mẹ hoặc gia đình có tiền sử dị ứng)

• Các loại rau: rau răm, rau sam, rau bạc hà. Theo đông y đây là các loại rau có tính hàn, có thể gây mất sữa nếu ăn nhiều.

Lưu ý: những kiêng cữ trên là khuyến cao chứ không phải tuyệt đối. Nếu cơ địa mẹ khỏe mạnh, tiêu hóa tốt thì có thể ăn một số món với lượng vừa phải.

Vậy Ăn mắm tôm khi ở cữ có được không?

Về cơ bản thì mắm tôm không chỉ là một loại gia vị thơm ngon mà nghiên cứu cho thấy mắm tôm chứa nhiều đạm protein, nước và chất béo. 

Tuy nhiên mẹ đang ở cữ ăn mắm tôm có thể ảnh hưởng đến mùi của sữa mẹ. Vậy nên sau thời gian ở cữ khoảng 2 - 4 tuần mẹ có thể ăn mắm tôm đã được nấu chín hoặc chưng, ăn với số lượng ít để dần nghe ngóng phản ứng của cơ thể mẹ cũng như của bé nhé!

Thực đơn 7 ngày cho mẹ sau sinh (ở cữ) được thiết kế theo tiêu chí: dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng, lợi sữa, ấm bụng, hạn chế dầu mỡ, không cay nóng, ưu tiên các món luộc, hấp, nấu chín kỹ.

Ngày 1 (ngay sau sinh, ăn nhẹ nhàng)

• Sáng: Cháo thịt nạc băm, vài lát gừng
• Trưa: canh bí đỏ hầm xương, thịt kho nghệ, cơm 
• Chiều: nước ấm gừng hoặc sữa hạt nóng
• Tối Cháo gà nấu nghệ (không hành tỏi), chuối chín

Ngày 2: 

• Sáng: miến gà xé nhỏ, nước dùng ấm
• Trưa: canh mướp nấu thịt nạc, cá bống kho gừng, cơm
• Chiều: sữa bắp/ngô hoặc ngũ cốc lợi sữa
• Tối: cháo hạt sen nấu thịt nạc

Ngày 3:

• Sáng: Cháo đậu xanh, thịt lợn băm rim mắm
• Trưa: Canh rau ngót nấu thịt, trứng gà luộc, cơm
• Chiều: nước mè đen rang
• Tối: cá chép kho nghệ, canh bí xanh hầm xương

Ngày 4: 

• Sáng: Bún bò (nấu nhạt) không cay
• Trưa: canh đu đủ hầm xương, thịt kho tiêu, cơm
• Chiều: sữa hạt óc chó/đậu nành
• Tối: cháo gạo lứt hầm móng giò (giúp lợi sữa)

Ngày 5: 

• Sáng: cháo yến mạch nấu sữa, chuối chín
• Trưa: thịt gà kho nghệ, canh cải ngọt, cơm
• Chiều: nước lá vối hoặc nước gạo rang
• Tối: canh gà hầm thuốc bắc

Ngày 6: 

• Sáng: phở bò nạc nước trong không hành sống
• Trưa: tôm rim, canh rau dền nấu tôm, cơm
• Tối: cháo cá chép, nghệ, gừng

Ngày 7: 

• Sáng: bánh mì mềm chấm sữa nóng
• Trưa: gà ác hầm thuốc bắc, canh bí xanh, cơm
• Chiều: trái cây chín mềm
• Tối: Canh giò heo nấu đậu xanh, cơm

Mẹ nên bổ sung hàng ngày ít nhất 2 lít đến 2,5 lít nước ấm (nước lọc, nước gạo rang, chè vằng, sữa hạt). Tránh đồ lạnh, nước đá, thức ăn nguội. Ưu tiên các món ăn nóng, chín ký, không ăn đồ ăn để qua đêm.

Mẹ sau sinh có nên ăn mắm tôm không nhỉ?

Nhiều mẹ sau sinh (dù sinh thường hay sinh mổ) thắc mắc liệu có nên ăn mắm tôm không. Thật ra, mắm tôm là một loại mắm sống, lên men tự nhiên nên vẫn còn chứa khá nhiều vi khuẩn – cả loại tốt lẫn không tốt. Trong khi đó, sau khi sinh, hệ tiêu hóa của mẹ còn yếu, dễ bị “làm khó” bởi những thực phẩm chưa đảm bảo an toàn. Nếu ăn mắm tôm quá sớm, mẹ có thể bị rối loạn tiêu hóa hoặc nặng hơn là nhiễm trùng.

Chưa kể, mắm tôm thường được làm theo phương pháp thủ công, nguyên liệu lại từ hải sản sống nên rất khó kiểm soát chất lượng nếu mua nhầm hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Mẹ ăn phải mắm tôm kém chất lượng thì nguy cơ ngộ độc là có thật, mà điều này có thể ảnh hưởng xấu đến bé yêu – đặc biệt là trong giai đoạn đang cho con bú.

Ngoài ra, mắm tôm có mùi khá mạnh và đặc trưng. Nếu mẹ ăn nhiều, sữa có thể có mùi khác, khiến bé không thích bú hoặc bỏ bú luôn – điều này thì không mẹ nào muốn đúng không?

Nhưng... không phải cứ nghe vậy là mắm tôm "xấu" hoàn toàn đâu nha!

Nếu mẹ chọn mua mắm tôm ở những nơi uy tín, đảm bảo vệ sinh, rồi chế biến kỹ lưỡng (ví dụ như chưng lên hoặc pha nước chấm thật đậm đà), và ăn với lượng vừa phải thì mắm tôm hoàn toàn có thể mang lại nhiều lợi ích bất ngờ.

Mắm tôm chứa khá nhiều vitamin B và protein – đặc biệt là vitamin B tốt cho hệ thần kinh và tuần hoàn máu. Khi mẹ ăn, một phần dinh dưỡng này cũng sẽ truyền sang bé qua sữa mẹ, hỗ trợ phát triển trí não, nâng cao chỉ số IQ của bé nữa đó!

Không chỉ vậy, mắm tôm còn có DHA – một loại axit béo rất cần thiết cho sự phát triển trí não, mắt và hệ thần kinh của trẻ. Còn với mẹ, DHA giúp giảm nguy cơ tim mạch, hỗ trợ xương khớp, điều hòa đường huyết và cải thiện trí nhớ sau sinh.

Ngoài ra, trong mắm tôm còn có các khoáng chất như canxi, phốt pho và vitamin D – những chất “vàng” giúp xương chắc khỏe, răng bền đẹp và ngừa loãng xương cho mẹ.

Đặc biệt, mắm tôm có một thành phần thú vị là tryptophan, giúp cơ thể sản sinh ra serotonin – hormone mang lại cảm giác vui vẻ, thư giãn, giúp mẹ giảm stress, bớt mệt mỏi và tinh thần thoải mái hơn hẳn.

Tóm lại là mẹ sau sinh không cần kiêng tuyệt đối mắm tôm, nhưng cần ăn đúng cách: chọn mắm sạch – ăn có kiểm soát – chế biến an toàn. Làm được như vậy thì mắm tôm không chỉ không hại mà còn có thể là “trợ thủ đắc lực” cho sức khỏe của mẹ và bé nữa đó!

Mẹ sau sinh ăn mắm tôm có bị mất sữa không?

Thật ra, nếu mẹ ăn mắm tôm với lượng vừa phải thì hoàn toàn không lo mất sữa đâu nhé! Ngược lại, trong mắm tôm còn chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt như vitamin B1, canxi, sắt và DHA – những dưỡng chất này có thể theo sữa mẹ truyền sang bé, hỗ trợ bé thông minh hơn và phát triển chiều cao tốt hơn.

Tuy nhiên, nếu mẹ ăn quá nhiều mắm tôm thì lại phản tác dụng đấy! Mắm tôm có mùi khá nồng, nếu ăn nhiều quá sẽ khiến sữa mẹ có mùi lạ, bé có thể khó chịu, giảm bú hoặc thậm chí bỏ bú luôn. Khi bé bú ít đi thì sữa mẹ cũng sẽ giảm theo.

Trong trường hợp đó, mẹ nên tạm ngưng ăn mắm tôm một thời gian và tập trung ăn những món lợi sữa như thịt, cá, móng giò, ngũ cốc nguyên cám... để sữa nhanh chóng về lại nhiều và chất lượng hơn.

Cách ăn mắm tôm an toàn cho mẹ bầu và mẹ sau sinh

Thời điểm ăn hợp lý: Mẹ nên đợi khoảng 2 tháng sau sinh hãy bắt đầu ăn mắm tôm. Trong thời gian ở cữ, hệ tiêu hóa và sức đề kháng còn yếu, tốt nhất nên kiêng để cơ thể có thời gian hồi phục.

Phải nấu chín kỹ: Mắm tôm cần được chế biến chín (chưng, xào, nấu...) trước khi ăn. Tuyệt đối không ăn sống vì có thể chứa vi khuẩn gây hại, dễ dẫn đến đau bụng, tiêu chảy hoặc nhiễm khuẩn.

Chọn mắm tôm uy tín: Hãy mua mắm tôm từ những thương hiệu lớn, có nguồn gốc rõ ràng. Mắm trôi nổi, không đảm bảo vệ sinh có thể chứa vi khuẩn E.coli, gây rối loạn tiêu hóa rất nguy hiểm với mẹ sau sinh.

Bảo quản đúng cách: Sau khi dùng, nhớ đóng nắp kín, bảo quản nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Đặc biệt, luôn kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng để đảm bảo an toàn.

Cẩn trọng nếu có bệnh lý: Vì mắm tôm chứa lượng muối khá cao nên mẹ bị huyết áp cao, tim mạch hay bệnh thận cần ăn hạn chế để tránh ảnh hưởng sức khỏe.

Không ăn kèm thực phẩm "kỵ":
Không ăn cùng táo đỏ: dễ gây lạnh bụng, thậm chí ngộ độc
Hạn chế kết hợp với thịt gà: có thể gây ngứa ngáy, dị ứng.
Không uống bia khi ăn mắm tôm: dễ ảnh hưởng đến thận, làm tăng nguy cơ bệnh gout.

Mắm tôm Ba Làng - Thanh Hóa

Gợi ý một loại mắm tôm sạch phù hợp cho mọi đối tượng kể cả mẹ bầu và sau sinh:

Mắm tôm Ba Làng Thanh Hóa nhà mình sạch từ nguyên liệu đến quy trình, được ủ chượp theo phương pháp truyền thống lâu đời, lên men hoàn toàn tự nhiên và không sử dụng chất bảo quản. Mắm tôm này có màu tím sim, vị mặn vừa phải không bị mặn gắt, có hậu vị ngọt, mùi mắm tôm đặc trưng khá thơm.

Gợi ý những món ngon từ mắm tôm

Bún đậu mắm tôm món ăn kinh điển miền Bắc, ai ghiền rồi thì cứ nhớ mãi!

Nguyên liệu chính: bún tươi, đậu hũ chiên giòn, chả cốm, thịt luộc, dồi rán, rau sống.Mắm tôm pha: mắm tôm + nước cốt chanh + đường + tỏi ớt băm nhuyễn + chút dầu nóng. Đánh đều đến khi bông lên là đạt chuẩn.

Mắm tôm chưng: phi thơm hành tím với dầu sau đó cho hỗn hợp mắm tôm đã pha trên vào khuấy đều đến khi mắm sôi 1 phút là được.

Xem thêm: Bí quyết làm bún đậu mắm tôm với nguyên liệu chuẩn

Thịt ba chỉ rang mắm tôm

Thịt ba chỉ cắt miếng vừa ăn, rang cháy cạnh rồi thêm mắm tôm, đảo đều đến khi dậy mùi thơm nức.

Món này cực hao cơm, hợp cả trời lạnh hay ngày mưa.

Tôm rim mắm tôm

Mắm tôm chưng thịt

Trộn đều nguyên liệu, hấp hoặc chưng cách thủy đến khi chín thơm nức.

Món ăn dân dã, đậm vị quê nhà, ăn với cơm nóng là “ngon nhức nách”.

Bún riêu cua mắm tôm

Một thìa mắm tôm quậy nhẹ trong tô bún riêu – đúng chuẩn “linh hồn” của món ăn.

Kết lại: Mẹ bầu và mẹ sau sinh vẫn ăn được mắm tôm nếu chọn đúng loại mắm tôm chuẩn và ăn mắm tôm đúng cách nhé!

Mắm tôm Ba Làng - Thanh Hóa (Ngon1) >> Giải pháp cho mẹ thèm mắm tôm >> Chất lượng đảm bảo >> Giao hàng toàn quốc >> Đổi trả hàng nếu sản phẩm không ưng ý >>

Hotline: 0902186530

Đ/c: Số 7C ngõ 119 đường Giáp Bát - Hoàng Mai - Hà Nội
Mua hàng online tại đây: Mắm-Tôm-Ba-Làng