Tại sao có tên Tương bần?

Làng Bần trước đây hiện nay thuộc Phường Bần - Yên Nhân - Mỹ Hào - Hưng Yên. Bần là tên của một địa danh chứ không liên quan gì tới những ý nghĩa liên quan "bần hàn" hay "nghèo khó" gì cả. Ở Việt Nam có rất nhiều tên địa danh nghe "lạ" như vậy. Nếu đã sinh ra và lớn lên ở Việt Nam từ nhỏ, bạn sẽ thích những cái tên nghe nó "dân giã" mà vẫn đậm nét quê như thế.

Trên thế giới mọi người có ăn tương như Việt Nam?

Thực tế là trên thế giới có rất nhiều quốc gia sử dụng các loại tương lên men từ đậu nành tương tự như món tương ở Việt Nam, tuy nhiên ở mỗi quốc gia tương lại có cách chế biến cũng như tên gọi riêng, ví dụ kể tới như:

Ở Trung Quốc

• Tương được gọi với những tên: 豆瓣酱 (doubanjiang), 豆豉 (douchi), 酱油 (jiangyou)
• Đặc điểm các loại tương này:

Doubanjiang: là một loại tương ớt mặn, đặc biệt phổ biến trong ẩm thực Tứ Xuyên, là tương ớt đậu – khá giống tương bần pha ớt.

Douchi: hay còn gọi là tàu xì hoặc đậu xị,là một loại đậu nành lên đen lên men, được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực Trung Quốc và một số món ăn châu Á

Jiangyou là nước tương (theo tiếng Hán), cũng được tạo ra từ lên men đậu nành, nhưng cũng có loại tương đặc hơn.

Ở Nhật Bản:

• Tương được gọi với tên: 味噌 (miso)
• Là tương đậu nành lên men, có nhiều loại: shiro miso (trắng, nhẹ), aka miso (đỏ, đậm), hatcho miso (rất đậm).

Thường dùng trong súp miso, ướp cá, hoặc làm nước sốt.

Ở Hàn Quốc

• Tương được biết đến với cái tên: 된장 (doenjang)
• Là tương đậu nành lên men truyền thống, vị đậm đà, mặn và nồng.
• Là nguyên liệu chính trong món doenjang-jjigae (canh tương).

Ở Indonesia

• Tên gọi: Tauco
• Là loại tương đậu lên men có vị mặn, dùng nhiều trong các món hầm.

Ở Thái Lan

• Tương được gọi: เต้าเจี้ยว (tao jiew)
• Đặc điểm của nó: Tương đậu nguyên hạt lên men, mặn, thơm, được dùng để làm nước chấm hoặc gia vị.

Còn tại Việt Nam

Có nhiều thương hiệu tương nổi tiếng được biết đến như: Tương Bần Hưng Yên, Tương Cự Đà, Tương Nam Đàn, v.v...

Sản phẩm được ủ từ gạo nếp cái hoa vàng, đậu tương cùng với muối và nước.

Quy trình sản xuất Tương Bần

Để tạo ra thành phẩm chum Tương Bần hoàn hảo, đó là cả một quy trình đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu, cẩn trọng trong từng khâu chế biến, thời gian ủ cũng sẽ kéo dài nên càng đỏi hỏi nguyên liệu phải thật chuẩn chỉ.

Nguyên liệu sản xuất Tương Bần:

• Đậu tương
• Gạo nếp cái hoa vàng
• Muối hạt sạch
• Nước
• Dụng cụ đi kèm: Chum ủ, mẹt, rổ/ rá tre...

Quy trình sản xuất Tương Bần:

Một trong những nguyên liệu nhất định phải có để tạo thành Tương đó là Mốc Tương.

Quy trình Làm Mốc Tương (Tạo Mốc từ Xôi Nếp)

• Giai đoạn đầu (3 ngày đầu tiên): Đặt rổ xôi nơi khô ráo, thoáng mát, không có ánh nắng trực tiếp. Sau 3 ngày, kiểm tra bề mặt – nếu thấy lớp mốc trắng phủ đều trên xôi, tiến hành vò mốc nhẹ nhàng cho tơi, giúp mốc lan đều vào sâu bên trong.

• Giai đoạn tiếp theo (4 ngày nữa): Tiếp tục ủ thêm khoảng 4 ngày, vẫn phủ màn và kiểm tra hằng ngày. Mốc đạt sẽ có màu trắng ngà hoặc hơi vàng nhạt, thơm nhẹ đặc trưng, không có mùi hôi, không xuất hiện mốc xanh, đen hoặc nhớt.

Yêu cầu với mốc tương đạt chuẩn:

- Mốc phủ đều toàn bộ xôi;

- Mùi mốc thơm dễ chịu;

- Không xuất hiện màu sắc bất thường (xanh, đen) hoặc nấm lạ;

- Khi vò nhẹ thì xôi khô, không dính bết.

Mốc sau khi làm xong có thể sử dụng ngay cho quá trình ngả tương hoặc phơi khô, bảo quản kín để dùng dần

Quy trình sơ chế đậu tương

Quy trình Ngả Tương (Ủ Tương)

Dấu hiệu tương đạt chuẩn:

- Tương có màu nâu sẫm hoặc màu vàng cánh gián đặc trưng

- Tương có mùi thơm đặc trưng, không nồng, vị không chua, mùi không khét;

- Đậu tương mềm nhừ, nước sánh, đậm đàm

Ngày nay, việc tự tay làm tương tại nhà đã trở thành hình ảnh hiếm hoi trong đời sống hiện đại, khi mà nhịp sống hối hả không còn nhiều chỗ cho những công việc tỉ mẩn, cần mẫn theo mùa. Thay vào đó, quy trình sản xuất tương Bần đã được cải tiến và hiện đại hóa, vừa giảm bớt công sức lao động, vừa nâng cao hiệu suất. Nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, tương Bần giờ đây có thể được sản xuất với quy mô lớn, nhưng vẫn giữ được hương vị đặc trưng và chất lượng đồng nhất. Đây chính là bước tiến quan trọng, giúp sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong nước mà còn vươn xa ra thị trường quốc tế.

Tương Bần thường được sử dụng trong những món ăn nào?

Tương Bần không chỉ là một loại nước chấm dân dã mà còn là linh hồn của nhiều món ăn đậm chất quê hương. Với vị ngọt nhẹ, thơm nồng đặc trưng từ đậu nành lên men, tương Bần có khả năng làm nổi bật hương vị nguyên bản của thực phẩm, đồng thời tạo chiều sâu đậm đà trong các món kho, nấu, chấm.

Các món ăn phổ biến sử dụng Tương Bần

Nước chấm

• Rau muống luộc chấm tương

• Đậu phụ luộc chấm tương gừng

• Thịt ba chỉ luộc cuốn bánh tráng chấm tương

• Cá hấp cuốn rau sống chấm tương pha tỏi ớt

• Bánh đúc lạc chấm tương

Món trộn & dầm

• Cà pháo dầm tương

• Dưa chuột trộn tương tỏi

• Xoài xanh chấm tương (kiểu miền Bắc)

Món kho & nấu

• Cá trắm kho tương

• Thịt ba chỉ kho tương

• Ốc om tương riềng sả

• Thịt gà rang tương

• Măng om tương

Hướng dẫn 2 món ăn trứ danh với Tương Bần

1. Cá trắm kho tương Bần

Nguyên liệu:

• Cá trắm đen: 1.5kg (chọn khúc giữa hoặc khúc đầu)

• Tương Bần: 1 bát tô (khoảng 400ml)

• Riềng, gừng, hành khô, ớt, nước mắm, tiêu, đường, dầu ăn

• Nước dừa tươi hoặc nước lọc

• (Tùy chọn) Thịt ba chỉ để kho cùng

Cách làm:

1. Sơ chế cá: Làm sạch cá, cắt khúc vừa ăn, chần sơ qua nước sôi cho chắc thịt.

2. Xếp nồi kho: Lót dưới đáy nồi một lớp riềng thái lát, gừng đập dập, hành khô. Xếp cá lên trên, rắc thêm tiêu, ớt.

3. Rưới tương: Đổ tương Bần vào, thêm 1 muỗng nước mắm, chút đường và nước dừa (xâm xấp mặt cá).

4. Kho nhỏ lửa: Đun sôi, sau đó hạ lửa nhỏ, kho liu riu 1.5–2 tiếng. Khi cá mềm, nước tương sánh lại là đạt.

Món cá kho tương thơm lừng, thịt chắc, đậm đà, ăn với cơm trắng thì “tốn cơm” vô cùng!

2. Thịt ba chỉ kho tương Bần

Nguyên liệu:

• Thịt ba chỉ: 500–700g

• Tương Bần: 1 bát con

• Riềng băm, hành khô, nước hàng, tiêu, đường, dầu ăn

• (Tùy chọn) Trứng cút hoặc trứng gà luộc để kho kèm

Cách làm:

1. Sơ chế: Thịt rửa sạch, thái miếng vừa ăn, ướp với tiêu, hành băm, 1 thìa nước hàng và ít đường khoảng 20 phút.

2. Phi thơm hành và riềng, cho thịt vào đảo săn.

3. Thêm tương Bần và chút nước lọc, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa.

4. Kho liu riu 40–50 phút, đến khi thịt mềm, nước cạn sánh, dậy mùi thơm là hoàn thành.

Món này có vị mặn ngọt hài hòa, bám đều miếng thịt, béo mềm mà không ngấy. Cực kỳ hợp cho bữa cơm ngày lạnh!

Mẹo nhỏ khi dùng Tương Bần:

• Không đun tương sôi mạnh quá lâu để tránh mất hương.

• Nếu tương mặn, có thể pha loãng với ít nước dừa hoặc nước lọc.

• Khi chấm, thêm gừng băm, tỏi ớt, đường sẽ giúp tương thơm và hài hòa hơn.

Mua Tương Bần ở đâu uy tín?

Các bạn hãy lựa chọn mua tương Bần từ những cơ sở sản xuất uy tín, có truyền thống lâu năm, nơi đảm bảo quy trình ủ tương sạch sẽ, không pha tạp, không dùng chất bảo quản. Tương ngon phải được ủ bằng chum sành, phơi nắng đủ ngày, có màu nâu sẫm tự nhiên, mùi thơm nồng đặc trưng của đậu tương lên men, vị ngọt hậu và sánh mịn.

Các bạn có nhu cầu mua hàng có thể thực hiện theo một trong những cách sau:

- Đặt hàng trực tiếp trên Website này;

- Gọi trực tiếp tới số: 0902186530, để lại thông tin nhận hàng, trong vòng 24h sẽ có nhân viên liên lạc xác nhận đơn và giao hàng;

- Tới kho tại Hà Nội xem và mua hàng trực tiếp, địa chỉ: Số 7C ngõ 119 đường Giáp Bát - P. Giáp Bát - Q. Hoàng Mai - HN